Ağaçlar Bize İklim Değişikliği Hakkında Ne Söylüyor?

10 Ocak 2023

Bir ağacın gövdesindeki halkalar, ağacın kaç yaşında olduğu ve o ağacın yaşamının her yılı boyunca hava koşullarının nasıl olduğu hakkında bilgi verebilir. Bilim insanları çok yaşlı ağaçlarla yaptıkları araştırmalarda; çok eski dönemlerdeki hava koşullarına dair,  yani henüz hava ile ilgili kayıtların tutulmadığı zamanlardan, bilgilere eriştiler.

 Bu bilgileri keşfetmeden önce hava durumu ve iklim arasındaki farkı anlayalım! Hava durumu, kısa süreli meydana gelen belirli bir olaydır. (Örn: yağmur yağışı, sıcak bir gün, v.s.) Hava durumunu, saatlik veya günlük olarak takip edebiliriz. İklim ise, zamansal olarak çok daha uzun süreli ( 30 yıl ve daha fazlası) hava durumu ölçümlerinin ortalamasıdır. Bilim insanları, bir bölgedeki hava koşullarının uzun yıllar kayıtlarını tutarak bu bilgilere erişebilir. 

Ağaçlar ise bu kayıtları kendi gövdelerinde tutuyor! Ağaçlar, yüzlerce hatta binlerce yıl, bir bölgedeki hava koşullarına tanıklık ediyorlar. Gövdelerindeki halkaların; rengi, kalınlığı, izleri ve sayısı gibi özellikleri hem ağaçlara hem de çevreye dair bir anı defteri gibi.

Bilim insanları, uzun yıllardır yaşayan ağaçlardan aldıkları bu bilgiler ile ölçebildikleri hava koşulların kayıtlarını kıyasladılar. Hatta bu verilerde genç ağaçlardan da bilgi aldılar. Bu kıyaslama sonucunda ise iklimde yaşanan değişiklikleri öğrenme fırsatımız oldu! Bilim insanları, ağaçlara ek olarak mercanlardan ve buz çekirdeklerinden( bir buzuldan alınan buz katmanları) de araştırmalarında faydalanıyorlar. 

Önemli Bilgi: Ağaçların gövdelerinden bilgi almak için onları kesmemiz mi gerekiyor? Kesinlikle hayır. Artım burgusu adı verilen delici bir alet yardımıyla, ağacın merkezine kadar uzanan bir çubuk çekip çıkarabilirsiniz. Bu çubuğu inceleyerek, ağaçlardan onların sağlığına zarar vermeden bilgi almak mümkün:)

Kaynak