Merhaba Sevgili Bilim İnsanı!
Doğal çevreyi koruduğun için çok teşekkür ederiz. Şimdi doğal çevredeki döngülerden birini keşfetme zamanı! Su döngüsünün önemini ve su döngüsünün etkilerini keşfedeceğimiz bir deney yapalım.
Dünyamızın ¾’ü sularla kaplı ve su bir yaşam kaynağı! İstisnasız her canlının yaşamak için suya ihtiyacı var. Hatta vücudumuzda ortalama %60-70 oranında su bulunuyor. Peki su döngüsü nedir? Suyun yolculuğu bizleri nasıl etkiler? Haydi o zaman keşif zamanı!
Not: Bu deneyde yetişkin desteğine ihtiyaç vardır.
Deney içeriğini dikkatlice inceleyip, malzemeleri eksiksiz hazırladığımızdan emin olduktan sonra tıpkı bilim insanları gibi deneyimizi yapalım.
Malzemeler
- 1 adet kapaklı cam kavanoz
- Su
- Su ısıtıcı
- Buz kalıbı
- Mavi suluboya
- 1 adet fırça
Ön Hazırlık: Deney aşamasına geçmeden önce buz kalıbında, suyu deneyden birkaç saat öncesinde dondurun.
Uyarı: Bu deneyde su kullanılacaktır. Elektronik aletleri deneyi yapacağınız yerden uzakta tutmanızı öneririz.
Deneyin Yapılışı
- Suyu cam kavanozun yarısına kadar doldurun.
- Cam kavanozun içindeki suyu, su ısıtıcısında ısıtın. (Not: Burada yetişkin desteğine ihtiyaç vardır.)
- Isıttığınız sudan çok az cam kavanoza dökün ve camın ısınması için dibinde çalkalayın. ( Not: Burada yetişkin desteğine ihtiyaç vardır.)
- Kalan sıcak suyu ilave edin.
- Suyun sıcaklığının düşmesi için 5-6 dakika bekleyin.
- Fırça ve mavi suluboya yardımıyla suyu renklendirin.
- Kavanozun kapağını ters bir şekilde cam kavanozun ağzına kapatın.
- Önceden hazırladığınız buz kalıplarını kapağın üzerine koyun.
- 5-6 dakika bekledikten sonra kavanoz kapağını kaldırın ve altındaki su damlacıklarını gözlemleyin.
Arkasındaki Bilim
Tebrikler değerli bilim insanı! Bu deneyi yaparak, doğa için harika bir adım attın. Eminiz doğayı korumak için daha fazla şey yapıyorsun ve öğrendiklerini çevrendekilerle paylaşıyorsun. Haydi şimdi bu deneyin arkasındaki bilime bakalım!
Su döngüsü diğer bir adıyla hidrolojik döngü, suyun yolculuğunu tanımlayan bir ifadededir. Dünya’daki su kaynakları, Güneş ışınlarının etkisiyle buharlaşarak yükselir. Yükselen su buharlarını çeşitli şekillerde bulutlar olarak gözlemleriz. Nem kapasitesine ulaşan bulutlar soğuk hava tabakasıyla karşılaştıklarında yoğunlaşarak yeryüzüne yağış olarak düşerler. Su döngüsü devamlılığına atmosferde bu şekilde devam eder. Deneyimizde de, suyu ısıtmak için Güneş ışınlarını temsil eden su ısıtıcısını kullandık. Isınarak buharlaşan su, buhar halinde buzla soğutulmuş kavanoz kapağına doğru yükseldi. Kavanoz içindeki su buharı, soğuk tabakayla karşılaştı ve yoğunlaştı. Yoğunlaşan su buharını, damlacıklar halinde kavanoz kapağında gözlemledik. Bu damlacıklar, su döngüsündeki yağışları açıklamaktadır.
Su döngüsünün bir diğer önemi de, Dünya’nın küresel şekli ve atmosferin yapısı ile ilgili olarak bir yerdeki etkinin diğer yerleri de etkilemesidir. Bir yerde suların kirlenmesi, buharlaşarak dolaşan suyun başka bir yere yağış olarak yağmasına neden olabilir. Bu nedenle her kişinin suya gereken önemi vermesi gerekmektedir.
Öneri: Sizler de su kaynaklarının önemine dair bir araştırma yapabilir, suların kirlenmesine sebep olan faktörleri araştırabilirsiniz. Suyun kullanımına yönelik çözüm önerileri geliştirebilirsiniz.