Eğlenceli Bilim olarak, bilim eğitimindeki ihtiyaçlara her açıdan yanıt veren bir modeli geliştirmek üzere 14 yıldır Türkiye’de okulların, ailelerin ve sivil toplumun kullanımına yönelik içerikler geliştiriyoruz. Oluşturduğumuz bilim eğitimi modeli bir yandan uygulamalı olarak fen bilimleri eğitimini desteklerken, diğer yandan bir dijital platform aracılığı ile öğretmenlerin içeriklere erişimlerini sağlıyor. 2010 yılından bugüne, Türkiye genelinde 72 ilde 310.000’den fazla çocuğa ulaşarak bilim eğitimi alanında faaliyet gösteren Eğlenceli Bilim Etki Araştırması’nı 2022-2023 eğitim ve öğretim yılında yürütmüştür.Bu araştırma ile bilim eğitimi programlarının öğrenciler, öğretmenler ve yöneticiler açısından geniş çaplı etkisini ölçmeyi hedeflemiştir. Araştırma, Türkiye’nin 40 ilindeki 161 okulu kapsamakta olup, bu okullarda eğitim gören 40.080 öğrenci ve bu öğrencilere eğitim veren 1.521 öğretmeni temsil etmektedir. Araştırmaya doğrudan katılarak veri toplanan örneklem grubu ise 567 öğrenci, 60 öğretmen ve 13 yönetici olmak üzere toplam 640 kişiden oluşmaktadır.
Öğrencilerden topladığımız veriler, Eğlenceli Bilim programlarının deney yapmaya yönelik olumlu tutumun, bilimle günlük yaşam arasında bağ kurma konusundaki öğrenci motivasyonunun ve çocukların bilim öğrenmeye yönelik özgüvenlerinin programlarımız sayesinde arttığını göstermektedir. Bu sonuçlar öğrencilerin, uygulamalı bilim eğitimi programları sayesinde araştırmaya yönelik etkinliklere katılma, konuları öğrenirken meraklarını giderebilme, eleştirel düşünmeye yönelme ve öğrendiklerini günlük hayatta kullanabilme becerilerinin desteklendiğini gösteriyor. Öğrenciler fen derslerinde daha çok deney yapmayı istiyor ve yaptıkları deneylerin sonuçlarını merak ettiklerini ifade ediyor. Deneylerle konuları daha iyi öğrendikleri ve düşünmeye sevk ettiği için deney yapmayı sevdiklerinin altını çiziyorlar.
Öğretmenlerin değerlendirmeleri ise, Eğlenceli Bilim programlarının mesleki gelişimlerine, duygusal gelişimlerine ve deney tabanlı öğretim yöntemlerini içselleştirmelerine olumlu katkı sağladığını gösteriyor. Ayrıca, programların öğretim yöntemlerinde yenilikçiliği ve etkileşimi teşvik ettiği, öğretmenlerin bilim eğitimine olan tutumlarını iyileştirdiği ve öğrenci katılımını artırdığı da belirlenen kazanımlar arasında yer alıyor. Öğretmenler uygulamalı bilim eğitimi sayesinde; öğrencilerin bilimsel kavramları somulaştırdıklarını, fen derslerinde daha çok deney yapmak istediklerini, bilimsel çalışmalarda yer almaya motive olduklarını; öğrenciler tarafında derse katılımların arttığını, deney yapılan konuların daha iyi öğrenildiğini düşünüyor. Öğrencilerin bilimsel konulara merakının arttığını ve çevreleriyle bu konuda daha çok paylaşım yaptıklarını gözlemliyorlar. Öğrencilerin derste öğrendiklerini günlük hayatta kullanabildiklerini, günlük yaşamdaki bilimsel konuların dikkatlerini çektiğini ve okul sonrasında da bilimsel deney yapmaya istekli olduklarını ifade ediyorlar. Öğretmenler programların kendilerine olan katkısını ele aldıklarında ise; keyifli bir öğrenme ortamı sunduğu için daha fazla benzer çalışmalar yapmaya motive ettiğini, deney yaparak ders işlemeye daha çok önem verdiklerini, kendi mesleki gelişimlerine ve etkili materyal geliştirmelerine de katkı sağladığını düşündüklerini belirtmekteler.
Yöneticilerle yaptığımız görüşmelerin sonucunda ise, Eğlenceli Bilim programlarının okul içi paydaş ilişkilerine ve okulun genel değerine katkı sağladığını görmekteyiz. Bu, programın sadece öğrenci ve öğretmenler üzerinde değil, aynı zamanda okulun bütün olarak işleyişi ve topluluk içindeki itibarı üzerinde de olumlu etkilere sahip olduğunu kanıtlamaktadır. Yöneticiler ayrıca uygulamalı bilim eğitim programlarımızın diğer katkılarını da oldukça önemli bulduklarını belirtiyorlar: velilerin okula bağlılıklarının gelişmesi, eğitim-öğretim faaliyetleri için altyapı ve ortamın sağlanması, öğretmen gelişimine yönelik etkinliklerin düzenlenme sıklığının artması, v.b. Buna ek olarak uygulamalı bilim eğitiminin, hem kurumlarına hem de öğrencilerine yaparak yaşayarak öğrenme alanında katkı sağladığını düşünüyorlar. Okul yöneticileri, programlarımızın öğretmenleri uygulamalı eğitim ve eğitim öğretim yöntemlerinin çeşitlendirilmesi konusunda teşvik ettiğinin altını çiziyorlar. Eğitimde sağladıkları altyapılar, uygulamalı bilim eğitimi için sundukları kaynak ve materyaller ile okullarının, veliler için de cazip hale geldiğini düşünüyorlar.
Araştırma bulguları, Eğlenceli Bilim programlarının; öğrenciler, öğretmenler ve yöneticiler nezdinde birçok
alanda somut ve net katkılar sağladığını göstermektedir. Bilim öğrenimine yönelik tutumları iyileştirme, fırsatları geliştirme, mesleki ve duygusal gelişimleri destekleme ve okul içi ve dışı ilişkileri güçlendirme konularında programların oldukça etkili olduğu görülmektedir.
Eğlenceli Bilim Etki Araştırması Raporu‘nun tamamına ulaşmak için tıklayınız.